चितवन — कोरोना संक्रमितको संख्या चितवनमा हालसम्मकै उच्च बिन्दुमा पुगेको छ तर भीडभाड भने सामान्य अवस्थामा हुँदाको जस्तै बन्न थालेको छ । राजनैतिक दलका गतिविधि जारी छन् । सहर बजारतिर जेनतेन मास्क लगाउने गरे पनि गाउँघरमा बिनामास्क नै हिँडडुल, जमघट हुने गरेको छ । स्वास्थ्य अधिकारीहरू गाउँ सहर जताततै कोरोना संक्रमण पुगेको बताउँछन् ।
‘भीडभाड बढेर नै संक्रमण बढेको हो । बजार तिर मास्क लगाउने चलन कायम छ । तर गाउँतिर नलगाउनेहरू धेरै भेटिन्छन् । यो पटक संक्रमण गाउँ सहर जताततै पुगेको छ । भीडभाड गाउँतिर पनि हुने नै भयो,’ चितवन स्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख दीपक तिवारीले भने । स्वास्थ्य कार्यालयका अनुसार साउनयता शुक्रबारसम्म चितवनमा चार हजार ७ सय २५ जना संक्रमित थपिएका छन् । कोरोना संक्रमण सुरु भएयता महिना दिनमै संक्रमित भएको उक्त संख्या अहिलेसम्मकै बढी हो । यसअघि वैशाखमा ४ हजार १ सय ७७ जना संक्रमित भएका थिए । चितवनमा संक्रमित हुने कुल संख्या हालसम्म २२ हजार ८ सय ३४ पुगेको छ ।

गत वर्षको साउन महिनामा जम्मा १ सय ५ जना संक्रमित भएका थिए । त्यसपछि संक्रमण बढेको भनेर गत वर्षको भदौ १ गतेदेखि जिल्लाभर निषेधाज्ञा लाग्यो । निषेधाज्ञाका बीचमा पनि गत वर्षको कात्तिकमा पहिलो लहरको सबैभन्दा धेरै २ हजार १ सय ५८ जना संक्रमित भएको स्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ । ‘गत वर्ष अहिलेको तुलनामा संक्रमितहरू निकै कम थिए । तर मान्छेहरू कोरोनाबाट जोगिन खोज्थे । अहिले संख्या अति नै छ । त्यो अनुरूपको सजगता देखिँदैन । साउन अन्तिमसम्म यसपटक एकै महिनामा ५ हजार बढी संक्रमित हुने खतरा छ,’ स्वास्थ्य कार्यालय प्रमुख दीपक तिवारीले भने ।

अगुवाबाटै उल्लंघन
कोरोनाको दोस्रो लहर बढेसँगै चितवनमा वैशाख १६ गते मध्यरातबाट निषेधाज्ञा सुरु भयो । निषेधाज्ञा पहिलाको जस्तै कडा त छैन तर अहिलेसम्म जारी भने छ । निषेधाज्ञाका बेला पनि सभा सम्मेलन, प्रदर्शन, भेला तथा सेमिनार, तालिम, जात्रा महोत्सवहरू चलेकै छन् । शुक्रबार दिउँसो भरतपुर महानगरपालिकाका मेयर रेनु दाहालले फेसबुकमा थुप्रै तस्बिरहरू राखिन् । सत्तारूढ दल नेकपा माओवादी केन्द्रको भरतपुर–१ को वडा भेलाका ती तस्बिरमा सयौं सहभागी थिए । मेयर दाहाल पनि मञ्चमा थिइन् । मञ्चमा बसेका नेताहरूले दूरी कायम राखेका थिएनन् भने केहीले मास्कसमेत लगाएका थिएनन् ।

प्रदेश सरकारका मन्त्री दावा दोर्जे लामा शनिबार बिहान पूर्वी चितवनमा आयोजना भएको कार्यक्रममा सहभागी भए । जहाँ कार्यकर्ताहरू बाक्लै सहभागी थिए । बजारमा पसलहरू पालो लगाएर समय तोकेर खुलेका छन् । तर भीडभाड छ । सरकारी कार्यालयहरू र अस्पतालमा भीडभाड उस्तै छ । सर्वसाधरण मात्रै नभएर अगुवाहरूसमेत भीडभाडलाई प्रोत्साहित गरेको दलहरूले आयोजना गर्ने कार्यक्रमले देखाउँछ ।

‘हाम्रो वडा भेलाहरू शुक्रबारसम्म थिए । एकहप्ते कार्यक्रम हो । अब कार्यक्रम हुन्न । कार्यक्रम गर्दा पनि स्वास्थ्य मापदण्ड पालना भएको छ,’ माओवादी केन्द्र चितवनका अध्यक्ष यमबहादुर परियारले भने । उनले बजारमा पनि बिस्तारै भीडभाड कम हुँदै गएको बताए । कोरोना संक्रमणको नियन्त्रणका लागि प्रशासनले ल्याउने योजनामा सबैले सहयोग गर्नुपर्ने र उपचार व्यवस्था सहज र सुलभ बनाउन प्रशासन लाग्नुपर्ने उनले बताए ।

उपचार व्यवथापनमा चुनौती

संक्रमितको संख्या कतिसम्म पुग्ने हो भनेर आकलन गर्न गाह्रो भएको स्वास्थ्य अधिकारीहरू बताउँछन् । ‘हाम्रो अनुरोध चेन ब्रेक गरौं भन्ने हो । यसका लागि कडा लकडाउन आवश्यक हुन्छ, तब मात्रै संख्या कम होला । नभए खै कसरी सम्भव छ र संक्रमण घटाउन,’ चितवन स्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख दीपक तिवारीले भने । चितवनमा पहिलो लहरमा गत वर्षको कात्तिकमा १८ सयको हाराहारीमा सक्रिय संक्रमित थिए । दोस्रो लहर आउँदा गत जेठमा पाँच हजारको हाराहारीमा संक्रिय संक्रमित भएका थिए । अहिले सक्रिय संक्रमितहरू २ हजार ५ सय ३१ पुगेका छन् । संक्रमितहरू थपिँदै जाँदा आउँदा दिनमा यो संख्या बढ्ने पक्का छ । दोस्रो लहरमा चितवनका अस्पतालहरूमा बढीमा ६ सयको हाराहारीमा संक्रमितहरू उपचारका लागि भर्ना भएका थिए । ‘दोस्रो लहर नै कायम छ । तर संख्या फेरि बढेको छ । अस्पतालमा सबै संक्रमित लक्षणसहितका छन् । अक्सिजन, आईसीयू, भेन्टिलेटर चाहिनेहरू नै आएका छन्,’ भरतपुर अस्पतालको कोभिड क्लिनिकल को–अडिनेटर रहेका वरिष्ठ कन्सल्टेन्ट फिजिसियन डा.प्रमोद पौडेलले भने । पहिला पाँच/सात दिन ज्वरो आउने र निको हुन थाल्ने बिरामीहरू थिए । अहिले ज्वरो लामो समय नघट्ने र श्वासप्रश्वासको समस्या सुरु हुने गरेको छ ।

‘आठ १० दिनसम्म ज्वरो नघट्ने र ११/१२ दिनपछि श्वास फेर्न गाह्रो हुने समस्या भएका बिरामीहरू बढ्न थालेका छन् । यसले गर्दा बिरामी धेरै समय आईसीयू या भेन्टिलेटरमा बस्नुपर्छ । यसले व्यवस्थापनमा केही समस्या ल्याउँछ,’ डा.पौडेलले भने । मान्छेहरू कोरोनाबाट डराउन छाडेको उनको अनुभव छ । त्यसैले लक्षण देखिएर गाह्रो हुन थालेपछि नै परीक्षण गराउन आउने गरेका छन् ।

‘कन्ट्र्याक ट्रेसिङ गर्ने, लक्षणका आधारमा परीक्षण गर्ने हो भने संख्या त अहिलेको भन्दा निकै ज्यादा आउँछ । समुदायमा कोरोना संक्रमित धेरै नै छन् । तर परीक्षण व्यापक हुन सकेको छैन । लक्षण देखिएर समस्या बढेपछि मात्रै उनीहरू अस्पताल सक्छन् । एकै पटक आए अस्पतालमा चाप बढ्छ,’ डा. पौडेलले भने । चितवनमा कोरोना संक्रमितका लागि बढीमा १२ सय शय्या उपचारका लागि छुट्याउन सकिने अवस्था रहेको छ । ‘संक्रमित जति नै बढे पनि १२ सयभन्दा बढी शय्या उपचारका लागि व्यवस्था गर्न सकिने अवस्था देखिँदैन । शय्या मात्रै भएर भएन चिकित्सक प्राविधिकहरू पनि चाहियो,’ चितवन स्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख दीपक तिवारीले भने । यो पटक चिकित्सकहरू पनि संक्रमित हुने र लक्षण देखिने समस्या बढेको छ । यसले झनै चिन्ता थपेको तिवारीले बताए । संक्रमित बढ्न थाले शय्या, चिकित्सक र अक्सिजनको अभाव सुरु हुने डर छ । ‘त्यसैले कोरोना फैलनबाट रोक्नुपर्‍यो । यसको पहिलो काम भीडभाड हुन दिनुभएन । यो काम कसैले लगाएर अह्राएर, डन्डा चलाएरभन्दा पनि हरेक मान्छेले म भीडभाडमा जान्न, रोग कम नहुँदासम्म घर मै बस्छु नभनेसम्म कार्यन्वयनमा आउन सक्दैन,’ स्वास्थ्य कार्यालय प्रमुख तिवारीले भने । स्वास्थ्य कार्यालयका अनुसार चितवनमा संक्रमितमध्ये हालसम्म जिल्लाका ३ सय ६२ जनाको निधन भएको छ ।
कान्तिप्र पोष्टबाट साभार

प्रकाशित : श्रावण ३१, २०७८ ०७:४८